Çeşmeler

Evliya Çelebi, ünlü Seyahatnamesi´nde; "Velhasıl Bursa, sudan ibarettir" diyerek Bursa´da suyun önemini belirtir. 1640 yılında Bursa’ya gelen Evliya Çelebi “Gerçi bu kentin çeşmeye ihtiyacı yoktur ama, gelip geçenler için hayır sahipleri 2.065 çeşme yaptırmıştır. Her biri âb-ı hayat gibidir” der.Tanpınar’ın da ifadesiyle “Evet, Bursa bir su şehridir ve bu itibarla bize hiç beklenmedik bir adamı hatırlatır. Bu Şeyhülislam Karaçelebizade Aziz Efendi’dir. Saltanatın ilk yıllarında IV.Mehmed’i bütün vezirleri arasında azarlamaktan çekinmeyen bu acayip ruhlu alim,ikbali seven, fakat onu haşin mizacı yüzünden bir türlü elinde tutamayan bu zeki,zarif, kibar fakat geçimsiz adam, Bursa’nın hayatına oldukca garip bir şekilde girer. Menfasını değiştirttiği bu su şehrinde çeşme yaptırmayı kendine biricik eğlence edinir ve servetinin mühim bir kısmını bunun için harcar. Böyle bir hayrata ihtiyaç olmadığını aklına bile getirmeden yaptırdığı bu çeşmelere Bursalılar hâlâ Müftü Çeşmeleri diyorlar”. Şeyhülislam Aziz Efendi’nin Bursa’da 200 adet çeşme yaptırdığı bilinmektedir.Bursa´nın her köşesine yapılan mahalle çeşmelerinin yanı sıra, sebiller, selsebiller ve evlerin bahçelerinde fıskiyeli havuzlar bulunurdu. Bursa´yı gezen tüm gezginler, Bursa´nın yeşili olduğu kadar her köşede şırıldayan çeşmelerinden söz ederler. Bugün bu gezginlerin anlattıkları Bursa çeşmelerinin yüzde sekseni yok olmuştur.XIX. yüzyılda Bursa´ya gelen Von der Moltke şöyle der: "İnsanı şaşırtan şey, su bolluğu.Her yanda bir dere çağıldıyor,kayalardan pınarlar dökülüyor.Buğuları tütenlerinin yanında,buz gibi soğukları var. Bütün kentte, camilerde bile sayısız fiskiyelerden sular fışkırıyor."Evliya Çelebi de, Bursa sularını şu şekilde anlatır: "Yalçın kayalardan abıhayat akar. Mutfaklarında pişen kebap yenilerek üzerinde bu abıhayattan içilse, biraz sonra insanı yine acıktırır. Böyle hazmı kolaylaştırıcı bir sudur."Türkiye´nin en eski maden suları da Bursa´dan çıkarıldı. İnegöl´e 10 km uzaklıktaki Çitli köyündeki "Çitli Maden Suları" ülkemizin en eski su işletmelerindendir. Sultan I. Abdülhamid, Bursa´daki Ahmet Vefik Paşa´ya, yaptırdığı Devlet Hastanesi´ne gelir getirmesi için bu suyu tahsis etmiştir.Sular diyarı olarak da anılan Bursa’da deprem ve yangın gibi felaketler nedeniyle, tarihi çeşmelerin bir çoğu yıkılmıştır. Bugün 1743’yılında yaptırılan “Darüs’saade Ağası Çeşmesi”, yine aynı yıl yaptırılan “Darüs’saade Katibi Çeşmesi”,1744 yılında Beşir Ağa tarafından yaptırılan Emirsultan Caddesi’nin kuzeyindeki mezarlık duvarına dayanmış 4,05 metre yüksekliğindeki Beşirağa Çeşmesi, 1851 yılında yaptırılan “Kurtbasan Çeşmesi”, 1838’de yaptırılan“Fatma Sultan Çeşmesi” kentin en görkemli çeşmesidir.1440 yılında yaptırılan Hisar içinde Zindankapı sokağındaki “Velediyaniç Çeşmesi” ile Kavaklı Mescidi’nin önündeki 1857 yılında yaptırılan“Kavaklı Çeşmesi” ve 1450 tarihli Selçuk Hatun Çeşmesi ile Saltanat Kapı Çeşmesi restore edilerek tekrar gün ışığına kazandırılmış tarihi çeşmelerdir.

Çitli Maden Suyu:İnegöl ilçesi, Çitli Köyü yakınındadır. Kaynak denizden 500 m. yüksekte bir yamaçtadır. 150 yıldan beri ülkemizde ün yapmıştır. Sultan Abdülaziz’in mide ağrılarına iyi geldikten sonra,ünü daha da artmış ve yabancı ülkelere bile pazarlanmıştır. 1855’den beri dokuz madalya almıştır. Su sıcaklığı :15°C Serbest CO2 gazı oldukça yüksektir. Karaciğer, safra yolları ve mide rahatsızlıklarında üstün etkisi vardır.

Uludağ Maden Suyu Bursa’ya 30 km. uzaklıkta Gönderet Köyü’ndedir.Nilüfer Deresi yamacında bir kaya çatlağından çıkar . Eski yıllarda, Bursalılar bu suyu şişeler içinde getirip içerlermiş. 1924 yılında kaynağında yapılan bir tesisten sonra ismi Keşişdağı Suyu olmuş. Daha sonra 1940 yılında tesis yenilenmiş ve bu kez de, “Uludağ Madensuyu”ismiyle pazarlanan tanınmış bir madensuyudur.Su sıcaklığı :16°C olup, içimi hoştur. Mide şişkinliğine, hazımsızlığa, böbrek taşlarının düşürülmesinde faydalı bir şifalı sudur.

Akarca Maden Suyu: Mustafakemalpaşa ilçesi, Akarca Köyü’ndedir.İçimi nefis bir sofra suyudur. Aç karnına içilirse,karaciğer, safrakesesi ve idrar yolları hastalıklarına iyi gelir. Su sıcaklığı :17°C